Περί E.R.P και εξαγωγών

Συνέντευξη στο www.neo2.gr 

Αν και το ελληνικό λογισμικό έχει να επιδείξει μια λαμπρή παρουσία ως βιομηχανία, τα τελευταία χρόνια δείχνει να βρίσκεται σε μεγάλη ύφεση, με τα διεθνή προϊόντα να αποσπούν ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς που στην ουσία καλλιεργήθηκε από ελληνικής παραγωγής προϊόντα. Ποιοι κατά την άποψή σας είναι οι σημαντικότεροι λόγοι για αυτή την εξέλιξη;Σε μιά παγκοσμιοποιημένη οικονομία είναι τελείως αναπόφευκτο ένα μερίδιο να αποσπάται από διεθνή προϊόντα. Ωστόσο το μερίδιο αυτό είναι πολύ μικρό. Είναι μάλιστα εντοπισμένο σε συγκεκριμένες πολύ μεγάλες επιχειρήσεις που δρούν στην Ελλάδα. Αφορά δηλαδή σ’ ένα χώρο της αγοράς στον οποίο – ακριβώς λόγω του πολύ περιορισμένου μεγέθους της – τα ελληνικά software houses δεν δραστηριοποιήθηκαν.

Πέραν αυτών των συγκεκριμένων πολύ μεγάλων πελατών,  θα διαπιστώσει κανείς ότι τα ελληνικά προϊόντα κυριαρχούν στην αγορά. Η Ελλάδα μάλιστα παρουσιάζει εξαιρετικές αντιστάσεις στην διείσδυση ξένου λογισμικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διείσδυση του Navision στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλή, πολύ περισσότερο σε σχέση με την αποδοχή που έτυχε σε άλλες χώρες. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα διεθνώς επιτυχημένο προϊόν, με βαριά υπογραφή και σχεδιασμένο για επιχειρήσεις του μεγέθους στο οποίο απευθύνονται οι έλληνες κατασκευαστές.

Είναι λοιπόν πολύ ενδιαφέρον ότι σε ένα κλάδο στρατηγικής σημασίας και υψηλής τεχνολογίας η Ελλάδα όχι μόνο αντιστέκεται επιτυχώς στον διεθνή ανταγωνισμό αλλά έχει – υπό όρους – σημαντικές προοπτικές εξαγωγικού εμπορίου.

Σε μια χώρα που η παραγωγή “φυσικών” προϊόντων φθίνει και λίγοι αντιμετωπίζουν τις υπηρεσίες σαν μια “παραγωγική επένδυση”, θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια για τη συγκεκριμένη βιομηχανία να ανακάμψει και να αποτελέσει αναπτυξιακό δόρυ για ελληνική οικονομία, ή το τρένο του σχεδιασμού και της παραγωγής σημαντικών (και κατά συνέπεια εξαγώγιμων) προϊόντων λογισμικού έχει οριστικά χαθεί;Η Ελλάδα παράγει καλής ποιότητας business software (γενικότερα) και E.R.P. s  (ειδικότερα). Καί παρά τα τον κλονισμό που, για πολλούς λόγους, υπέστη η παραγωγή λογισμικού στη χώρα μας την περίοδο 1998 – 2002, υπάρχουν καλές ενδείξεις ότι οι νέες εταιρείες που ανέλαβαν να αναπτύξουν νέο λογισμικό, θα οδηγήσουν τον κλάδο σε δυναμική ανάκαμψη.

Είναι αλήθεια ότι στο εξωτερικό οι μεγάλες ευκαιρίες της δεκαετίας του 90 έχουν χαθεί. Ο διεθνής ανταγωνισμός είναι ήδη εκεί, έχει αποκτήσει εγκατεστημένη βάση κι έχει δημιουργήσει τις υποδομές και συνεργασίες που (με ιστορικούς όρους) συνδέονται με το business . Με το δεδομένο αυτό, μιά συμβατική προσπάθεια εξαγωγής «ενός ακόμα E.R.P» δεν έχει σοβαρές ελπίδες.

Αντίθετα καλές προοπτικές υπάρχουν εάν η καλή ποιότητα συνδυαστεί με σημαντικές διαφοροποιήσεις – τόσο τεχνολογικές όσο και τοποθέτησης. Το internet είναι και εδώ ο καταλύτης. Το Software on Demand (γνωστό και ως Software as a Service) είναι πράγματι μιά τέτοια σημαντική διαφοροποίηση,  ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα. Ούτως ή άλλως το software business είναι σύμφυτο με δραστικές και γρήγορες αλλαγές. Και το SaaS concept έχει όλα τα χαρακτηριστικά να εξελιχθεί σε μιά επανάσταση που δεν θα γνωρίζει σύνορα. Εχουμε την πολυτέλεια να ζούμε το φαινόμενο από κοντά και αισθανόμαστε πολύ καλά που η SoftOne ηγείται των εξελίξεων του SaaS στην Ελλάδα. 

Ποιοι είναι οι τομείς εκείνοι στους οποίους μπορεί να βασιστεί η ανάπτυξη του ελληνικού λογισμικού;
Θα μιλήσουμε γι’ αυτά που ξέρουμε: Ο τομέας με τις αντικειμενικές προοπτικές είναι το software επιχειρήσεων: εμπορικές εφαρμογές, E.R.P., C.R.M. και βεβαίως διαχειριστικές εφαρμογές γενικότερα. Είναι σημαντικό πάντως να καταλάβουμε ότι η ελληνική παραγωγή λογισμικού οφείλει να κάνει ένα τεχνολογικό άλμα, να πηδήξει την γενιά που έχασε και να «προσγειωθεί» πάνω στο κύμα των εξελίξεων του internet. Επιμένουμε για παράδειγμα, ότι το SaaS – που αντιμετωπίστηκε συχνά ως τεχνολογική επιτήδευση – θα αποτελέσει σύντομα βασική προϋπόθεση για ένα προϊόν λογισμικού προκειμένου να έχει παρουσία στην αγορά. Συμβατικοί τρόποι παροχής λογισμικού σύντομα θα περιθωριοποιηθούν κυρίως διότι προσφέρουν στον πελάτη λιγότερα ζητώντας του πολύ περισσότερα. 

Μπορεί το ελληνικό λογισμικό να παίξει κάποιο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων ή είναι “δέσμιο” των χαμηλών τιμών του εργατικού δυναμικού των γειτονικών χωρών;

Αντίθετα απ’ ότι πιστεύεται, η ανάπτυξη του λογισμικού επηρεάζεται λιγότερο από άλλους παραγωγικούς κλάδους από την στενή έννοια του «εργατικού κόστους» - αν μη τι άλλο στην παραγωγική του διαδικασία αυτή καθ’ αυτή.  Το software είναι πριν απ’ όλα χώρος ιδεών, δημιουργικότητας και καινοτομίας. Οι πολυμελείς παραγωγικές ομάδες ούτε προϋπόθεση είναι, ούτε εγγύηση για επιτυχημένα (τεχνολογικά και εμπορικά) προϊόντα λογισμικού. Κρίσιμα και αποφασιστικά ζητήματα (τεχνολογίας, αναλύσεων, ευρηματικότητας, ποιότητας και τυποποίησης), μπορούν να προοδεύσουν θαυμάσια με δημιουργικές και καλά οργανωμένες ολιγομελείς ομάδες. Ισως μάλιστα καλύτερα! Παραδείγματα αποτυχημένων προσπαθειών από μεγάλες ομάδες (κι αντιστρόφως) αφθονούν, στην Ελλάδα και διεθνώς.

Και δεν είναι ασφαλώς καθόλου τυχαίο ότι ο κλάδος software είναι από τους λίγους παραγωγικούς που έχουν απομείνει στην Ελληνική οικονομία. Ευτυχώς και για τους δύο! Και για τον κλάδο και για την ελληνική οικονομία. Ειδικά το software on demand (SaaS) έχει όλα τα χαρακτηριστικά που σήμερα θα έψαχνε κανείς σε ένα οικονομικό κλάδο για τη χώρα μας: καινοτομία, εξαγωγιμότητα, στρατηγική σημασία για την ελληνική επιχείρηση, ιδανικά χαρακτηριστικά για πράσινη ανάπτυξη, άμεσες προοπτικές. Αυτά είναι ποιοτικά χαρακτηριστικά που θα έπρεπε αναβαθμίσουν την υποστήριξη του κλάδου σε επίπεδο εθνικής στρατηγικής: ανάλογο δηλαδή του Τουρισμού και της Ναυτιλίας. Ιδωμεν.

Σε ποια σημεία θεωρείτε ότι υπερτερεί το ελληνικό λογισμικό έναντι του ξένου και σε ποια πιστεύετε ότι υστερεί;

Θα θέλαμε να αποφύγουμε το παιχνίδι με εθνικούς μύθους περί του δαιμονίου έλληνα αλλά, ναί, το ελληνικό λογισμικό είναι ευρηματικό. Είναι ένας προνομιακός τομέας για μας! Το software αφήνει όλα τα περιθώρια στην δημιουργικότητα, την πλάγια σκέψη, τις ιδέες να ανθίσουν αλλά συγχρόνως επιβάλει εκ των πραγμάτων ένα δομημένο και πειθαρχημένο πνευματικό έργο. Ο συνδυασμός μπορεί να φέρει θεαματικά αποτελέσματα.

Συγχρόνως η φύση του business υποβάλλει αμέσως το αποτέλεσμα σε ανελέητη κρίση. Αυτή λοιπόν απέδειξε ότι το ελληνικό software είναι πολυχρηστικό, ευέλικτο, ικανό να λύνει προβλήματα. Από μία άποψη το software ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας εκσυγχρονισμού των ελληνικών επιχειρήσεων τις δεκαετίες 80 και – κυρίως – 90. Αυτό τις ενημέρωσε για τις διεθνείς εξελίξεις του επιχειρείν, αυτό έφερε πλήθος best practices σε κάθε μικρομεσαία μονάδα. Και μπορεί θαυμάσια να είναι ανταγωνιστικό σε διεθνές επίπεδο.

Ωστόσο υστερεί στο να παρακολουθεί έγκαιρα τις τεχνολογικές εξελίξεις. Κι εδώ τα πράγματα δεν πάνε καλά. Από το σύνολο της ελληνικής παραγωγής business software και E.R.P. μόνο δύο προϊόντα έχουν περάσει στην τρίτη τεχνολογική γενεά. Κι από αυτά μόνο ένα έχει παρακολουθήσει τις εξελίξεις σε SaaS. Αν οι έλληνες κατασκευαστές δεν παρακολουθήσουν τις τεχνολογικές εξελιξεις – και ειδικά το SaaS - τα πλεονεκτήματα που προαναφέρθηκαν θα ακυρωθούν. Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι γι’ αυτό αλλά είναι  εύκολο να καταλάβει κανείς ότι σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας δεν συγχωρείται τεχνολογική καθυστέρηση.

Και όσο κι αν φαίνεται παράξενο θα θέλαμε να δούμε τους συναδέλφους/ανταγωνιστές να επιταχύνουν τεχνολογικά και να δραστηριοποιηθούν εξαγωγικά: το καλό ελληνικό όνομα στις διεθνείς αγορές θα οφελήσει την SoftOne περισσότερο από την τεχνολογική της υπεροχή στην Ελλάδα.